طبق توضیحات آقای معصومیان، کارشناس گردشگری، رباط قره بیل یکی از دهات های استان خراسان شمالی می باشد و در همسایگی مسیر آسیایی مشهد- شمال با حد فاصل 110 کیلومتر از غرب بجنورد و 20 کیلومتری شرق زیر گذر گلستان قرار گرفته است. نقشه ساختار این عمارت چهار زاویه ای است که دو صحن کم حجم و عریض را دارا می باشد. در کنار صحن کوچک اتاق هایی با اندازه های گوناگون به طور پی در پی ساخته شده که حفاظ بام آنها هلالی است و پایین بام با گچ بری های قشنگی زینت داده شده است. اطراف عمارت با یک جداره سنگی که در همه ضلع های آن برج های دیده بانی احداث شده محاصره شده است.

ایشان ادامه دادند: احتمالا این ساختمان در دوره 4-5 هجری قمری احداث شده و در متن های باستانی از آن به اسم رباط املوتلو اشاره شده است. در عصر تیموریان و هنگامی که اتوبان قدیمی گرگان – نیشابور جهت دستیابی به مشهد بازسازی می شود، به فرمان وزیر چاره اندیش بارگاه تیموری، امیرعلیشیر نوایی، خانقاه ( مهمانسرا) هایی در امتداد این جاده احداث شده و یا بازسازی می شوند.

آقای معصومیان در مورد قدمت تاریخی این بنا نیز گفتند: کاروانسرای رباط قره بیل خراسان شمالی یکی از کاروانسراهای دوره تیموری است و در دوره‌ های بعد، به‌ ویژه دوره صفوی استفاده و مورد مرمت قرار گرفته است. در دوره تیموریان و در زمانی که شاهراه کهن گرگان- نیشابور برای دسترسی به مشهد احیاء می‌ شود، به دستور وزیر با تدبیر دربار تیموری، امیرعلی شیر نوایی، رباط (کاروانسرا)‌ هایی در طول این مسیر ساخته شده یا مرمت می‌ شوند.

 

یادآور می شود شرکت کنندگان مناطق تاریخی در طول مسیر را نیز با توضیحات آقای معصومیان آشنا شدند.