کارگاه تئوری انتخاب و شناخت انگیزه ها در کودکان و نوجوانان
در راستای برگزاری سلسه کارگاه های مشاوره با هدف آگاه سازی والدین نسبت به راه های صحیح فرزندپروری کارگاهی با موضوع تئوری انتخاب و شناخت انگیزه ها در کودکان و نوجوانان، به همت بنیاد نخبگان استان برگزار شد.
در این جلسه ی 2 ساعته، قاسم لنگری، کارشناس ارشد مشاوره و مدرس کارگاه، به تبیین مفاهیم صحیح فرزندپروری و برخورد اصولی با دانش آموزان پرداخت. اهم موارد ذکر شده در کارگاه به شرح زیر بود:
لنگری کارگاه را ذکر این حدیث از پیامبر اکرم (ص) آغاز کرد: اکرموا اولادکم و احسنوا آدابکم
"به فرزندان خود احترام بگذارید و با آداب و روش پسندیده و نیکو با آنان معاشرت کنید."
دقایق اولیه کارگاه به معرفی سبک های مختلف فرزندپروری اختصاص داده شد. مهمترین سبک های بررسی شده موارد زیر بود:
- سبک مستبدانه: دارای کنترل بالا و محبت کم که توسط والــدین کنترل گر انجام می شود.
- سبک سهل گیرانه: دارای کنترل کم و محبت زیاد.
- سبک طردکننده: دارای کنترل کم و محبت کم. در این نوع سبک تربیتی معمولا کودکان با ترس از طرد شدن از جانب اطرافیان و دوستان دست و پنجه نرم می کنند.
- سبک مقتدرانه: دارای کنترل زیاد و محبت زیاد
و به تفضیل در مورد انواع این سبک ها بحث و بررسی انجام شد:
ویژگیهای سبک فرزندپروری مستبدانه
- سبک انضباطی خشک و اغلب بدون توضیح و صحبت است.
- به کار بردن تنبیه شایع است.
- آزادی فرزندان در خانواده بسیار محدود است و ارتباط بیشتر یکطرفه و از مادر به کودک است.
- علت قوانین عموما توضیح داده نمیشود.
- والدین این سبک معمولا مراقبت و حمایت کمتری دارند.
- انتظارات بالا است و رفـتار با کودک بدون انعطاف است.
ویژگیهای سبک فرزندپروری سهلگیرانه
- سبک تربیتی آنها بر عکس سبک سختگیرانه است. آنها قوانین نمیگذارند یا قانونهای خیلی کمتری دارند.
- ارتباط عموما باز است، اما این والدین میگذارند کودکان خودشان تصمیم بگیرند و فــرصت تجربه به کودک می دهند.
- این والدین معمولا گرم و مراقبت کنندهاند.
- در این نوع فرزندپروری انتظارات یا وجود ندارد یا در حداقل ممکن است.
ویژگیهای سبک طرد کننده
- هیچ سبک تربیتی مشخصی به کار نمیرود.
- والدین بدون آمــوزش به کودکان اجازه میدهند کودکان هر کاری میخواهند انجام دهند، بدون آگاهی دادن یا مراقبت کردن.
- ارتباط خیلی محدود است.
- این والدین مراقبت خیلی کمی فراهم میکنند.
- انتظارات خیلی کمی از کودک دارند.
- ممکن است والدین دچار افــسردگی و یا اعتیاد باشند.
نشانههای سبک مقتدرانه:
- قوانین مشخص است و دلایل آن توضیح داده میشود.
- ارتباط زیاد و متناسب با ســن تربیت کودک و درک اوست.
- این والدین مراقبت کننده و حامی هستند.
- انتظارات و اهداف بالا و روشن در خانواده وجود دارد و مفهوم منطقی و درست آزادی در خانواده کاملا مشهود است.
پس از آن راههایی برای بهبود سبک تربیتی به شرکت کنندگان در کارگاه ارائه شد:
- تا جایی که می توانید شنونده خوبی برای احساسات باشید و توجه کافی به نیازهای اولیه و اساسی کودکان داشته باشید.
- کمتر از سرزنش و تنبیه و بیشتر از پاداش و تشویق استفاده کنید.
- در مورد قوانینی که میگذارید صریح باشید و دلایل آن را توضیح دهید.
- پیامدهای رفتاری که میگذارید را حتما اجرا کنید. اجرا نکردن آن باعث میشود کودک روی حرف شما حساب نکند.
- وقتهایی را برای تعامل مثبت و بازی و پر کردن اوقــات فراغت کودکان اختصاص دهید.
- رفتارهایی مثل نگاه چشمی، لبخند، نوازش و بغل کردن کودک را بیشتر کنید.
- در بحثها کودک را شرکت دهید و از او بخواهید نظرات خود را بیان کند.
- در مورد مشکلات اول با کودک صحبت کنید و دلایل او را بپرسید.
در پایان نیز جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد.