کارگاه نقش نخبگان دینی در تربیت دینی و بصیرت افزایی جامعه اسلامی
در راستای تبیین جایگاه و نقش نخبگان دینی در ارتقا سطح بصیرت جامعه، کارگاه نقش نخبگان دینی در تربیت دینی و بصیرت افزایی جامعه اسلامی با ارائه سرکار خانم دکتر معصومه شیردل، دکترای علوم قرآن و حدیث و مدرس دانشگاه، برگزار شد.
کارگاه با قرائت آیه ای از قرآن مجید آغاز شد: «وما کان الْمؤْمنون لینْفروا کافّةً فلوْلا نفر منْ کلّ فرْقةٍ منْهمْ طائفةٌ لیتفقّهوا فی الدّین ولینْذروا قوْمهمْ إذا رجعوا إلیْهمْ لعلّهمْ یحْذرون»
در ادامه شیردل به مفهوم شناسی موضوع کارگاه پرداخت و گفت: مصداق بارز نخبه دینی، علم دینی است؛ یعنی اندیشمندی که در علوم دینی غور و تفحص کرده و توانایی اظهار نظر در مسائل دینی را با مراجعه به منابع اصیل دینی به دست آورده است. این اصطلاح سابقه کاربردش به صدر اسلام برمی گردد و از همان دوران به گروه خاصی از مسلمانان اطلاق می شود.
در تعریف دقیق تر، «تربیت دینی» عبارت است از فرآیند یاری رسانی به متربی برای ایجاد تغییر تدریجی در خصوص بعد دین داری وی که به واسطه عامل انسانی دیگر (مربی: عالم دینی) به منور دستیابی او به کمال دینداری و شکوفا کردن استعدادها یا بازدارندگی و اصلاح صفات و رفتارهای دینی وی صورت می گیرد.
وی ادامه داد: در اندیشه مقام معظم رهبری، بصیرت به معنای قدرت تحلیل است. به تعبیر ایشان، بصیرت یعنی تیزبین بودن و راه درست را شناختن. بایستی مراقبت کرد که انسان در شناخت راه درست اشتباه نکند؛ در غبارآلودگی فتنه ها بتواند راه را پیدا کند و بفهمد راه درست چیست؛ بصیرت به این معناست.
اما نکته جالب توجه اینکه در آثار جامعه شناسی غربی، نخبگان به اقشاری خاص محدود شده و آنان را به روشنفکران، مدیران صنایع، دیوان سالاران و افسران نظامی منحصر نموده اند و جایی برای عالمان دینی باقی نگذاشته اند. در حالی که، حتی در تحقیقات غربی ها که درخصوص جریانات تاثیرگذار اجتماعی در جوام اسلامی، به ویژه ایران اسلامی صورت گرفته است، به نقش بی بدیل عالمان دینی در نقش آفرینی اجتماعی و حتی سیاسی اعتراف کرده اند.
شیردل سپس به بررسی دلایل قرآنی و روایی ناظر به نقش نخبگان دینی در تربیت دینی پرداخت و به آیاتی از قرآن مجید نیز اشاره کرد:
«أتأْمرون النّاس بالْبرّ وتنْسوْن أنْفسکمْ وأنْتمْ تتْلون الْکتاب أفلا تعْقلون»؛
«کونوا ربّانیّین بما کنْتمْ تعلّمون الْکتاب وبما کنْتمْ تدْرسون»؛
«إنّما یخْشى اللّه منْ عباده الْعلماء»؛
وما کان الْمؤْمنون لینْفروا کافّةً فلوْلا نفر منْ کلّ فرْقةٍ منْهمْ طائفةٌ لیتفقّهوا فی الدّین ولینْذروا قوْمهمْ إذا رجعوا إلیْهمْ لعلّهمْ یحْذرون»؛
و به بررسی و تحلیل آیات نیز پرداخت و گفت: از نظر قرآن، بصیرت و روشنگری، بینش و نگرش درست و صحیحی است که آدمی با ایمان و تقوا می تواند آن را به دست آورد.
در پایان نیز جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد.
نظر دهید