کارگاه آموزشی جایگاه نخبگان در فرهنگ قرآن و اهل بیت(ع)
به همت بنیاد نخبگان استان کارگاه آموزشی جایگاه نخبگان در فرهنگ قرآن و اهل بیت(ع) برگزار شد.
در این کارگاه که به مدت دو ساعت برگزار شد، خانم دکتر معصومه شیردل، دکترای علوم قرآن و حدیث و مدرس دانشگاه، به اهمیت جایگاه نخبگان در قرآن و میان اهل بیت(ع) پرداخت. اهم موارد ذکر شده در کارگاه به شرح ذیل بود:
ایشان کارگاه را با قرائت این آیه از قرآن کریم آغاز نمودند:
"يرْفع اللّه الّذين آمنوا منْكمْ و الّذين أوتوا الْعلْم درجاتٍ" )مجادله: 11(
خداوند كسانى را كه ايمان آوردهاند و كسانى را كه علم به آنان داده شده درجات عظيمى مىبخشد.
در ادامه ی کارگاه ایشان به مفهوم شناسی واژه نخبه پرداختند و نخبه را به عنوان برگزیده، زبده و ممتاز معرفی کردند. ایشان ادامه دادند از دیدگاه علوم اجتماعی بر گروههای اجتماعی خاصی اطلاق میشود که میتوانند براساس بصیرت، عقل و تفحص، به تحلیل و بررسی مسائل بپردازند و در جریانهای اجتماعی پیشگام باشند و بر تشخیص و حرکت توده مردم اثرگذار باشند و در سند راهبردی کشور در امور نخبگان، نخبه به فردی برجسته و کارآمد اطلاق می شود که در خلق و گسترش علم، فناوری، هنر، ادب، فرهنگ و مدیریت کشور در چارچوب ارزش های اسلامی اثرگذاری بارز داشته باشد و همچنین فعالیتهای وی بر پایه هوش، خلاقیت، انگیزه و توانمندی های اکتسابی از سوی دیگر، موجب سرعت بخشیدن به پیشرفت و اعتلای کشور شود.
دکتر شیردل اقسام نخبگان در قرآن را به دو قسمت نخبگان حق و نخبگان باطل تقسیم کردند و گفتند: بخش اعظم نخبگان معرفی شده در فرهنگ قرآن، همین گروه انبیاء و معصومان(ع) هستند که به طور مستقیم از طرف خداوند انتخاب شده اند. از جمله ویژگی های این نخبگان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
خداوند شخصا آنان را انتخاب کرده است؛
این دسته در رأس تمام نخبگان جهان هستند و بر آنها برتری دارند؛
ایشان وارثان و حاملان پیام الهی به مردم هستند؛
خداوند در انتخاب ایشان، همه ملاحظات را در نظر گرفته است؛
درجات نخبگی این پیامبران نیز با هم تفاوت دارد و همه در یک رتبه نیستند؛
ایشان ادامه داند: اعطای برتری های جسمی و ذهنی از طرف خداوند صورت می گیرد بنا به تصریح خداوند، خلقت همه انسانها یکسان نیست، بلکه به لحاظ جسمی و هوشی در میان افراد تمایز و برتری نهاده است؛ همچنین ایشان تلاش را جز عوامل مهم نخبه بودن عنوان کردند.
خانم دکتر شیردل در ادامه کارگاه به بیان مصادیقی از مذمت نخبگان باطل در قرآن پرداختند و گفتند: قرآن نخبگان باطل را تقسیم بندی نمی کند؛ بلکه از همه آنها با نام «ائمه کفر»، «اولیاء شیطان» و «هادیان به سوی آتش» یاد می کند. قرآن برتری نخبگان باطل را بر مؤمنان طبقه عامه را هرگز نمی پذیرد و عامه مؤمنان را از پذیرش سلطه نخبگان باطل به شدت نهی می فرماید.
دکتر شیردل ازجمله مصادیق بارز جریان نخبه پروری و جایگاه نخبگان در سیره اهل بیت(ع) را، واقعه عاشورا دانستند و گفتند دراصل، نخبه پروری از ویژگیهای نهضت عاشوراست. گویا عاشوراییان به منزله یک «اجتماع نخبگانی» بودند.
علت قیام امام حسین(ع) اصلاح دین بود. سیدالشهداء نه به عنوان یک انسان عادی، بلکه به عنوان امام معصوم و به عنوان یک انسان نخبه قیام کردند و تغییری در روند دین ایجاد کرد تا از انحرافات و گسترش خرافات در دین جلوگیری کند. همین امر باعث شد تا دین اسلام درخشان تر از دیگر ادیان باشد.
در ادامه ی کارگاه با توجه به اهمیت وجود نخبگان در جامعه، به بررسی سنت شاگردپروری در زمینه های تخصصی و نیازهای جامعه در هر دوره، در فرهنگ اهل بیت(ع) پرداخته شد.
شایان ذکر است برای تمام موارد ذکر شده آیات و روایات مرتبط نیز در کارگاه ذکر شد.
در پایان نیز جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد.